Gepubliceerd in: 2024
In gesprek met….Gregor van der Heijden, tandarts gehandicaptenzorg
Gregor van der Heijden maakt in 2017 een carrière switch. Hij stopt met zijn reguliere tandartspraktijk en richt het Centrum Bijzondere Tandheelkunde Limburg op. Als tandarts gehandicaptenzorg vertelt Gregor over wat het CBT Limburg zo bijzonder maakt.
Wat kenmerkt het CBT Limburg?
Wij werken anders dan een gewone tandartspraktijk. We behandelen cliënten die niet terecht kunnen in een algemene praktijk, waaronder mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking. Het is belangrijk dat we al onze cliënten op het gemak kunnen stellen. Dat doen we onder andere door gewone kleding te dragen. Aan de muur hangen kleurige schilderijen en er is veel bewegingsruimte. Er is zelfs een tillift om mensen vanuit de rolstoel in de behandelstoel te tillen.
Als gedifferentieerd tandarts ben ik bekend en heb ervaring met mensen met verstandelijke en/of lichamelijke beperkingen. Ik voel me verbonden met deze doelgroep. Het vraagt een andere manier van kijken en ‘out of the box’ denken. En niet onbelangrijk is dat ik de tijd kan nemen voor controle en behandeling die nodig is bij de cliënt.
In CBT Limburg werken we samen met diverse disciplines die affiniteit hebben met bijzondere zorg. Naast tandartsen en mondzorgkundigen die bekend zijn met mensen met een verstandelijke en lichamelijke beperkingen, werken er tandartsen met differentiatie angstbegeleiding en geriatrie. Dat biedt mogelijkheid tot multidisciplinair overleg.
In een prettige omgeving, met specifieke kennis op verschillende gebieden proberen wij iedere cliënt met een bijzondere hulpvraag, voldoende tijd, passende controle, zorg en behandeling te geven.
Wanneer kom je in aanmerking voor behandeling bij het CBT?
De reguliere tandarts, huisarts of medisch specialist kan een verwijzing geven. Wij maken op basis van die gegevens een screening. Vervolgens kijken we bij de intake of de cliënt voldoet aan de Centrum Indicatie. Dat is absoluut noodzakelijk. Binnen de CBT’s wordt er niet gedeclareerd op verrichtingen, maar op basis van tijd. Daarbij werken er vaak meerdere tandartsen met verschillende differentiaties. Dat biedt de gedifferentieerde tandarts de mogelijkheid om voldoende tijd te nemen voor de specifieke problematiek en zorgvragen.
Hoe ziet een bezoek aan het CBT Limburg eruit?
De zorgvraag bepaalt hoe vaak het noodzakelijk is voor een client om ons te bezoeken. Ik voer dan, in samenspraak met de patiënt, de ouder of begeleider van de woongroep, de noodzakelijke handelingen uit. We kijken daarbij wat deze persoon nodig heeft en waar deze zich prettig bij voelt. Kan de persoon in de rolstoel blijven zitten? Hoe kunnen we rustig en veilig een controle uitvoeren? Spelen er problemen, zijn er vragen? Als CBT werken we het liefst preventief, voorkomen is beter dan genezen. We geven daarom ook voorlichting over mondverzorging, voeding en andere gewoontes die van belang zijn. Als er een vervolgbehandeling nodig is, bespreken we dit samen met cliënt en begeleider/ouder.
Hoe organiseert het CBT Limburg een vervolgbehandeling?
Wij kunnen binnen CBT Limburg de meeste cliënten op een ‘normale’ manier behandelen. Als dat door verschillende factoren of omstandigheden niet mogelijk is, kunnen we een behandeling onder algehele anesthesie aanbieden. Een medische screening vooraf is dan noodzakelijk. Soms zijn er onderliggende medische redenen waarom een cliënt niet bij ons onder algehele anesthesie behandeld mag worden. In dat geval zorgen wij ervoor dat de desbetreffende cliënt in het MUMC behandeld wordt. Zij kunnen ons dan uitstekend faciliteren. Daarnaast hebben wij ook de mogelijkheid om, indien grotere ingrepen noodzakelijk zijn, een kaakchirurg in huis te halen. Een behandeling bij ons kan dan vaak gecombineerd worden met een behandeling door de kaakchirurg in een en dezelfde setting.
Hoe organiseert het CBT Limburg een vervolgbehandeling?
Wij kunnen binnen CBT Limburg de meeste cliënten op een ‘normale’ manier behandelen. Als dat door verschillende factoren of omstandigheden niet mogelijk is, kunnen we een behandeling onder algehele anesthesie aanbieden. Een medische screening vooraf is dan noodzakelijk. Soms zijn er onderliggende medische redenen waarom een cliënt niet bij ons onder algehele anesthesie behandeld mag worden. In dat geval zorgen wij ervoor dat de desbetreffende cliënt in het MUMC behandeld wordt. Zij kunnen ons dan uitstekend faciliteren. Daarnaast hebben wij ook de mogelijkheid om, indien grotere ingrepen noodzakelijk zijn, een kaakchirurg in huis te halen. Een behandeling bij ons kan dan vaak gecombineerd worden met een behandeling door de kaakchirurg in een en dezelfde setting.
Gregor volgt tijdens zijn studie voor tandarts het keuzeblok ‘sociale tandheelkunde’. Daarbij loopt hij stage bij een tandarts die werkzaam is in een instelling voor mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperkingen. Als Gregor in 1996 afstudeert als tandarts, zet hij in 2000 zijn eigen, reguliere praktijk op. Vanuit verbondenheid met de bijzondere doelgroep gaat hij één dag in de week werken bij zijn ‘oude’ stageplek bij Stichting Pergamijn.
In die jaren die volgen, neemt niet alleen het enthousiasme van Gregor voor zijn werk toe, maar groeit ook de vraag naar bijzondere tandheelkunde.
Dat doet Gregor besluiten zich te specialiseren in de bijzondere tandheelkunde (gehandicaptenzorg).
In 2019 rond hij de studie tot gedifferentieerd tandarts gehandicapten zorg af. Hij zet het CBT Limburg in Geleen op. In dit Centrum Bijzondere Tandheelkunde ontvangt hij kinderen en volwassenen met een lichamelijke en/of geestelijke beperking.
Centrum Bijzondere Tandheelkunde in Nederland
Het is goed te weten dat er overal in het land CBT’s zijn. Een aantal centra zijn verbonden aan ziekenhuizen, en er zijn ook zelfstandige centra, zoals die van ons. Binnen ieder CBT wordt gespecialiseerde zorg en behandeling gegeven, maar die specialisaties en mogelijkheden zijn per centrum verschillend. Het is daarom goed om de bij de keuze voor een CBT rekening te houden met de differentiaties die ze aanbieden, zoals; gehandicaptenzorg, angst begeleiding voor volwassenen, geriatrie, kindertandheelkunde en MFP (een tandarts maxillofaciale prothetiek is gespecialiseerd in de behandeling van aangeboren afwijkingen en de behandeling van verworven afwijkingen).
Kinderen en volwassen met Rett syndroom en het CBT Limburg
Mensen met Rett syndroom voldoen meestal aan de Centrum indicatie en komen in aanmerking voor controle en behandeling bij een CBT. In het CBT Limburg komen zowel kinderen als volwassen mensen met Rett syndroom. Vanuit die bekendheid met- en kennis over Rett syndroom deelt Gregor een aantal Tips, Trics en andere weetjes…
Preventie is de beste behandeling
Dat betekent tweemaal daags poetsen en aandacht voor voedingsgewoontes, zowel thuis als op de woongroep.
Tandenpoetsen
- Met een elektrische tandenborstel kun je efficiënter poetsen.
- Door achter of naast je kind, of client te staan, poets je met meer gevoel. De bewegingen komen overeen met het poetsen van je eigen gebit.
- Met je vrije hand kun je de onder- of bovenlip wegduwen, zodat je ook de overgang naar het tandvlees kunt mee poetsen.
Tandpasta
- Gebruik een klein beetje tandpasta, een klein dotje ter grootte van een erwt.
- Gebruik tandpasta met fluor, ook al kan je kind of client het niet uitspugen.
- Peutertandpasta is goed (zeker als ze niet kunnen spoelen)
- Bij een gebit dat gevoelig is voor cariës (gaatjes), is een volwassen tandpasta een betere keuze (ook hier een kleine hoeveelheid)
Fluorbehandeling
- Dat kan dus dagelijks door middel van de tandpasta
- Extra fluorbehandeling zal zo nodig door de tandarts worden aangeboden.
Sealen van tanden en kiezen
- Dit is geen standaardbehandeling. Het vereist een indicatie en medewerking van de client, anders is een narcose noodzakelijk. (Wat hiervoor overdreven is)
- Een indicatie om te sealen is als kiezen diepe groeven hebben. Deze kunnen dan opgevuld worden.
Knarsen
- Een veel voorkomend probleem bij Rett syndroom dat moeilijk te behandelen of te voorkomen is.
- Een knars plaatje zal vaak niet geaccepteerd worden.
- Sealen biedt geen oplossing bij knarsen, het beschermlaagje is daarvoor te gevoelig en zal snel beschadigen.
Gebruik van medicatie
- Anti-epileptica kan de groei van het tandvlees aanzetten, waardoor het over de tanden woekert. In dat geval kan in overleg met de behandelend arts, de medicatie mogelijk worden aangepast.
- Het gebruik van Alendroninezuur, medicatie die wordt voorgeschreven bij osteoporose, kan het genezingsproces na verwijdering van tand of kies vertragen. Het vertraagde genezingsproces kan pijn veroorzaken, die langer aan houdt.
Osteoporose
- Botontkalking komt bij een aantal mensen met Rett syndroom voor.
- Dit heeft niet direct gevolgen voor het gebit, tanden en kiezen zijn hierdoor niet meer kwetsbaar.
- Het kan wel gevolgen hebben voor het kaakbot, en kan genezing na verwijdering van tand of kies in de weg staan.